Эр хүнийг та нар хааяа ч болов хайрла
Эрлэгт явахаас нь өмнө ханийн жаргал хайрла аа хэмээсэн яруу найрагч М.Билэгсайханы эрчүүдээ өмөөрч шүлэглэсэн мөртүүдийг бодит амьдрал дээр хошин сануулга, хөнгөн сүрдүүлэг шиг бус, аюулын дохио байдлаар хүн бүрт ухааруулах цаг хэдийнэ иржээ. Монгол эрчүүдийн эрүүл мэндийн асуудал үнэхээр ноцтой байдалд хүрснийг УИХ-ын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооноос өнөөдөр зохион байгуулсан “Эрэгтэйчүүдийн эрүүл мэндийн өнөөгийн байдал, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ” сэдэвт хэлэлцүүлгийн үеэр мэргэжилтнүүд хөндөж тавилаа. 
Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төвийн ерөнхий захирал, доктор Л.Насанцэнгэл монгол эрчүүдэд гол төлөв архаг ядаргаа, органик бус нойргүйдэл, архинд донтох эмгэг, сэтгэл түгшилт, сэтгэл гутрал ихээхэн тохиолдож байгааг онцолсон бол эрэгтэйчүүдийн нөхөн үржихүйн үйл ажиллагааны талаар илтгэл тавьсан анагаах ухааны доктор Э.Одхүү монгол эрчүүдийн 7.5 хувь нь үргүйдэлтэй байгааг дурдаж, түүнд тамхи, архины хэрэглээ, химийн хорт нэгдэл, бэлгийн замын халдварт өвчин ихээхэн нөлөөлж байна гэлээ. 
Тус хэлэлцүүлэгт оролцсон илтгэгчдийн мэдээллээс үзэхэд эмэгтэйчүүдийн дундаж наслалт 75.1 байгаа бол эрчүүдийнх бүр арван насаар залуу, 65.5 байна. Энэ нь дэлхийн дундажтай харьцуулахад 2.5 дахин их зөрүүтэй байгаа нь энэ сэдвийг яахын аргагүй анхаарлын төвд аваачих цаг болсныг харуулж байна. Монгол Улсад жилд дунджаар 17 мянган хүн хорвоог орхиж буйн 62 хувь нь эрчүүд гэнэ. Нас баралтын шалтгаанаар нь ангилбал 33.1 хувийг зүрх судасны тогтолцооны өвчин, 25.6 хувийг хавдрын өвчлөл эзэлжээ. Түүнчлэн 20-45 насны эрэгтэйчүүдийн 80 хувь нь түрүү булчирхайн үрэвсэлтэй гэсэн судалгаа гарсан байна.

Арай ч үгүй байлгүй дээ гэмээр энэ өндөр тоо баримтыг харахаар гэр бүлийнхэн, хайртай бүхнийхээ төлөө нойр хоолгүй зүтгэж буй хэдэн муусайн эрчүүдээ яг одооноос эхлээд л дургүй ч байсан дагуулаад эмнэлэг рүү чирмээр бодогдлоо. Чирмээр гэж онцолсны учир нь эрэгтэйчүүдийн гэх тодотголтой, хуруу дарам цөөхөн эмнэлэгтэй манай улсын эрчүүд бие хаагаа чагнах дургүй, бүдүүн хадуундуу, өөрсдийгөө хэзээ ч үл нурах ноён сарьдаг мэтээр төсөөлдөгт оршино. Хүүхэн шиг янгуучлаад гэж өвчин ярьсан нэгнийхээ амыг таглачихна, өвдсөн ч зарим нь өвдөөгүй юм шиг царайлж тас гүрийчихдэг бардам зантай гэж байгаа. Эмнэлгийн урт оочер дараалалд зогсох туйлаасаа дургүй нь бас нэг онцлог гэж хэлж болно. 

Дээхнэ үед бүх нийтийн субботник гэдэг шиг хүн амын эрүүл мэндийн төлөө бүх нийтийн урьдчилан сэргийлэх үзлэг оношилгоо зохион байгуулж, иргэн бүр биеийн тамирын норм норматив хамгаалдаг байсан гэхчилэн төр засгаас багагүй ажил хийдэг байсныг эмээ өвөө нар хуучилдаг. Тэгвэл Монгол Улс хүн амаа тоолдог шигээ эрчүүдээ толгой дараалан эмнэлгийн үзлэг оношилгоонд үнэ төлбөргүй хамруулж, яагаад болдоггүй юм бол. Өвдсөн хойно нь тоолоод суух биш, өвчлөхөөс нь өмнө бүртгээд эмчилдэг тогтолцоо руу нэн даруй ормоор байна. Эмнэлгүүд ачаалал ихтэй, эмч нар завгүй, төсөв мөнгө хүрэлцэхгүй, тоочвол өөр олон ч шалтгаан өмнөөс хэлэх байх. Гэтэл монголчууд бид цөөхүүлээ. Эр хүйстнүүд маань өвчний үүр уурхай болчихвол үр удмаа хэн үлдээж, улс гэрээ хэн барих болж байна вэ. 
Европын болоод дэлхийн бусад орнуудын иргэдийн дундаж наслалттай  харьцуулахад монгол эрчүүд цэл залуугаараа хорвоогийн мөнх бусыг үзүүлдэг байх нь. Насны эцэст цайгаа хувааж уух хүнгүй, өнчирч хоцрохыг хүсэх хүн бидний дунд бий гэж үү. Улс орон айл гэрийн ноён нуруу, өмөр түшиг болсон эр нөхрүүдээ, эрчүүдийнхээ эрүүл мэндийг яг одооноос анхааръя. Лхагвасүрэн найрагчийн хэлсэнчлэн “Эмээл дээр ургасан уул атлаа элгэнд тань багтсан толгод эр нөхрүүдээ, эрчүүд ээ хайрлая”.