"Гар хөлөөрөө хөдөлмөрлөж мөнгө олдоггүй юмаа гэхэд тархи, оюунаа ашиглаад амьдралаа аваад явчихдаг байх хэрэгтэй"
Би 4-р курстээ орох жилдээ осолд орж хүзүү, нурууны гэмтэлтэй болж хөдөлгөөний бэрхшээлтэй болсон юм. Тухайн үед хэнээс ч дутахааргүй бие хаатай, гүйж харайхаас эхлээд бүх л зүйлийг оролддог, амьдралынхаа зорилгыг тодорхойлчихсон, юу ч байсан хамаагүй дайраад л орно гэх маш их хүсэл эрмэлзэл, тэмүүлэлтэй ид хийж бүтээдэг насан дээрээ ийм байдалд орчихоор амьдралын утга учир гэх зүйл нуран унадаг юм байна лээ. Үүнээс хойш бүтэн 4 жилийн турш гэртээ байж, гэрийнхнийхээ асаргаанд дунд амьдарч байлаа. Өрхийн нэг гишүүн хөгжлийн бэрхшээлтэй боллоо гэхэд нэг хүн нь зайлшгүй асрах хэрэгтэй болдог. Тэгэхээр тэр гэр бүлээс нэг хүн ажлын байраа алдаж байгаа юм. Үүнээс үүдээд тухайн гэр бүлийн санхүүгийн чадамж нь эрс муудаж эхлэхээс авахуулаад янз бүрийн асуудлууд маш их тохиолдоно. Тэр үеэс л бие даан амьдрахаар шийдсэн юм.
Намайг Б. Ням-Очир гэдэг 29 настай. ШУТИС-ийг авто замын барилгын инженер мэргэжлээр төгссөн. Одоо бол “Түгээмэл Хөгжил” төвд дэд бүтцийн хүртээмжтэй байдлыг хариуцсан мэргэжилтнээр ажилладаг. Сургуулиа төгссөнөөс хойш жилийн дараанаас ганцаараа бие даан амьдарч эхэлсэн. Ганцаараа амьдарна гэхээрээ бүх зүйлээ өөрөө хийж чадна гэсэн үг биш. Миний хувьд хүзүү, нурууны гэмтлээс болж мэдрэлийн тогтолцоо алдагдаж 10 хуруугаа өөрөө удирдаж чадахгүй болсон. Тэгэхээр хувцсаа өмсөх, гутлаа үдэх гэх мэтийн зүйлсийг хийхэд заавал хэн нэгний туслалцаа хэрэгтэй болдог. Үүнээс үүдээд ажлынхан маань намайг “Завгүй төсөл буюу хувийн туслахын үйлчилгээ” гэх шинээр хэрэгжүүлж байгаа төсөлдөө хамруулсан. Хувийн туслах гэдэг нь Монголд цоо шинээр бий болж буй ажлын байр бөгөөд миний хийж чадахгүй зүйлд дэмжлэг туслалцаа үзүүлэх буюу гарны минь оронд гар, хөлийн минь оронд хөл болж өгч байгаа залуус юм. Ийм хүн байхад ямар ч бэрхшээлтэй хүн байсан биеэ даагаад нийгэмд бусдын адил амьдарч чадах буюу хэн нэгнээс хараат бус байж асран хамгаалах хүнгүйгээр амьдрах нөхцөл бий болж байгаа гэсэн үг. Би энэ төслийн анхны оролцогч, ажил олгогч болоод биеэ даагаад өөрөө шийдвэр гаргаад, хариуцлагаа хүлээгээд яг л бусадтай адил амьдралаа өөрөө зохицуулаад явж байгаа нь миний амьдралд тохиолдсон хамгийн жаргалтай зүйлсийн нэг болж байна.
Бие даан амьдрах шийдвэр гаргахдаа эхлээд би өөртөө ч итгээгүй. Ээж маань намайг ингэж амьдрах ёстой гэдгийг мэдэж байсан хэдий ч миний хүү яаж чадах болоо гээд яг тусдаа гарах үед итгэж чадахгүй уйлж байсан юм. Нэг удаа ээж маань “Чиний цаашдын амьдралд ээж шиг чинь чамайг сайн асрах хүн олдохгүй шүү. Тиймээс миний хүү ээжийгээ байхгүй болох цагт биеэ даагаад, өөрийнхөө амьдралыг аваад явах чадвартай, гар хөлөөрөө хөдөлмөрлөж мөнгө олдоггүй юмаа гэхэд тархи, оюунаа ашиглаад амьдралаа аваад явчихдаг байх хэрэгтэй” гэж хэлэхэд нь урам зориг, хүч өгч одоогийн намайг бий болоход маш ихээр түлхэц болсон гэж боддог. Тэр үгнийх нь хүчээр эргэн сургуульдаа орж 1.5 жилээр үргэлжлүүлэн сурч төгсөөд удалгүй одоо ажиллаж байгаа байгууллагадаа ажиллан, хэн нэгэнд дараа бололгүй биеэ даагаад өөрийн амьдралаараа амьдран хийж, бүтээж болох бүхнээ хийгээд бусдаас илүү ч үгүй, дутуу зүйлгүй сайхан амьдарч байна даа.
Эх сурвалж: Save the Children in Mongolia фэйсбүүк групп