Хүн болж төрөх нь зүүний үзүүр дээр ширхэг шар будаа тогтохтой адил ховор тавилан гэдэг. Гэвч нийгэм хөгжих тусам хүн төрөлхтөн тэрхүү нандин хувь заяаг уландаа гишгэлж, нүд үзүүрлэн, амийг нь таслах болжээ.

Өнөөдөр хүсээгүй гэх шалтгаанаар үр хөндөлт хийлгэх эмэгтэйчүүдийн тоо жил ирэх тусам нэмэгдсээр байна. Мөн ашгийн төлөө ямар ч нөхцөлд үр хөндөлт хийх эмнэлгүүд ч олширсоор байна. 

Тодруулбал, нийт жирэмслэлтийн тал шахам хувь нь хүсээгүй жирэмслэлтэд тооцогддог байна. Энэ нь 10 хүсээгүй жирэмслэлтийн 4нь үр хөндөлтөөр төгсдөг гэсэн үг юм. Мөн нийт жирэмсэлсэн эхчүүдийн 24 хувь нь өөрийн хүсэлтээр болон эмчийн заалтаар үр хөндүүлдэг гэсэн тоо бий. Манай улсын 13-44 насны 100 эмэгтэй тутмын 5 нь үр хөндөлт хийлгэдэг. Эдгээрээс 48 хувь нь өмнө нь үр хөндөлт хийлгэж байсан хүмүүс байдаг аж.

Харин үр хөндөлт хийлгэсэн эмэгтэйчүүдийн гуравны хоёр нь гэр бүлгүй эмэгтэйчүүд байдаг. Өөрөөр хэлбэл, ардчилсан нийгэмд хөл тавьснаас хойш үр хөндөлт нь хүний эрхийн асуудал болж, хэн дуртай нь аборт хийлгэдэг болсон юм.

Учир нь үндсэн хуульд  "Эрт үеийн үр хөндөлтийг эмэгтэйн өөрийнх нь хүсэлтээр төлбөртэйгөөр, эмч нарын зөвлөгөөний шийдвэрээр төлбөргүйгээр холбогдох шинжилгээг бүрдүүлж, зөвхөн эх барих эмэгтэйчүүдийн мэргэжлийн эмч гүйцэтгэнэ" гээд хуульчлаад заагаад өгчихсөн байдаг юм. 

Тэгэхээр бид өөрийн хүслээр хүүхдээ "алах" эрхтэй ажээ. Харин үүрэг, хариуцлага хаана байна вэ? Тэрхүү амь нь золиослогдсон нялх хүүхдийн эрх хаана, хэзээ яригдах вэ?

Аборт нь эрүүл мэндэд төдийгүй сэтгэл зүйд асар их сөрөг үр дагавартай байдаг. Үүнийг ихэнх хүмүүс мэддэг хэрнээ 2,3 дахь удаагаа аборт хийлгэх нь бий. 

Үр хөндөлт бол аюулгүй мэс ажилбар биш

Тусгай багажаар хийх үр хөндөлт

Энэ бол жирэмсний 13-24 долоо хоногтой үед хийгддэг мэс ажилбар юм. Ураг 14 орчим см урттай, нэлээдгүй том хэмжээтэй болсон байх бөгөөд заавал эмнэлгийн нөхцөлд мэргэжлийн эмч үр хөндөлт хийнэ. Учир нь энэ нь эхийн биед сөрөг нөлөө ихтэйгээс гадна, бүрэлдэж бий болсон хүнийг мөчилж "алж" байгаагаас өөрцгүй хэрэг юм. Ингэхдээ мэс ажилбараас 24-48 цагийн өмнө эхийн умайг тэлэх зорилгоор гуурс байрлуулах ба хагалгаа эхлэхэд гуурсыг авч, хөврөлийг тойрон хүрээлсэн шар өнгийн "амнион" шингэнийг соруулж авна. Тухайн нөхцөлд ургийн яс, тархи бэхжсэн байх тул нэг бүрчлэн тасалж, тусгай багажаар авдаг байна.

Энэ нь хамгийн аймшигтай, хэрцгий аргуудын нэг бөгөөд эхийн эрүүл мэндэд маш сөргөөр нөлөөлдөг. Үүнд:

• Умайн цооролт бий болно,
• Умайн хүзүүнд шарх үүснэ,
• Халдвар авна,
• Цус алдана,
• Цаашдаа хүүхэд тээх боломж багасна,
• Амь насаа ч алдаж мэднэ.

Эмийн аргаар үр хөндөх

Энэ нь эм хэрэглэж, үр хөндөх арга юм. Жирэмсэн эх эмчээс үр зулбуулах эм авч уух бөгөөд 12-24 цагийн дараа ураг цустай хамт доош гадагшлан гардаг. Үүний дараа эх хэдэн долоо хоногийн турш доош цус алдаж, дотор эвгүйрхэн, умай, сав хэсгээр өвдөж, хөндүүрлэнэ. Тус аргыг жирэмсний 8 долоо хоног хүртэлх хугацаанд хэрэглэдэг бөгөөд хугацаа хэтэрсэн тохиолдолд эх өөрийн амь насаа алдах аюултай байдаг.

Тарилга болон амьгүй төрөлт

Энэ бол 25 долоо хоногтой урагт хийгдэх үр хөндөлт. Энэ нь эхийн биед асар муу нөлөөтэй бөгөөд ахин үр тээхэд маш их хүндрэл үүснэ. Эхлээд эхийн гэдсээр дамжуулан тариа тарьж, ургийн зүрхийг нь зогсооно. Тус ажилбараас хоёроос гурав хоногийн дараа эхийнхээ хэвлийд зүрх нь зогссон ургийг мөчилж, хэсэг хэсгээр нь гаргаж авдаг. Түүний дараа эх их хэмжээний цус алдаж, умайн хүзүүнд шарх үүсэх төдийгүй хүүхэд тээх магадлал нь маш бага болж, ахин үрийн зулай үнэрлэж чадахгүйд хүрдэг.

Соруулах үр хөндөлт

Тус үр хөндөлтийг 5-11 долоо хоногтойд ургийг тусгай шприцээр соруулж хийдэг. Энэ нь ч мөн адил эрүүл мэндэд хортой нөлөөтэй. 

• Умай хэсэг гэмтэнэ,
• Халдвар авна,
• Цаашдаа хүүхэд тээх боломж багасна,
• Умайн цооролт бий болно.

Ямар ч төрлийн үр хөндөлт нь ахин хүүхэдтэй болох магадлалыг 99 хувиар багасгаж байдаг. Иймээс охид, бүсгүйчүүд үр хөндөлтөөс болж өгвөл зайлсхийх шаардлагатай юм.

Үр хөндөлт бол хүн амины гэмт хэрэг юм. Ялангуяа бидний өвөг дээдэс "Үр минь үлдэх хорвоод зөв л амьдрах ёстой шүү" гэж сургаж ирсэн шүү дээ. Гэтэл  сүүлийн үед эмэгтэйчүүд маань хүсээгүй жирэмслэлт гэх асуудалтай нүүр тулж, яахаа ч мэдэхгүй эмнэлэгт очиж, аборт хийлгэх болсон байна. Мэдээж энэ асуудалд ганцхан эмэгтэй хүнийг буруутгах нь өрөөсгөл ойлголт. Эрчүүд ч гэсэн үүнд хариуцлагатай, ухамсартай, хүнлэг хандах ёстой.

Монголын суурь боловсролын тогтолцоонд эрүүл мэндийн боловсрол олгох хөтөлбөрийг зайлшгүй оруулж өгөх шаардлагатай байна. Ялангуяа өсвөр насны хүүхдүүдэд үр хөндөлтийн хор уршгийг ойлгуулж, хөвгүүдэд заавал бэлгэвч хэрэглэх ёстойг сануулмаар байна. 

Үүнийг дурдаж байгаагийн өөр нэг шалтгаан гэвэл 13-16 насандаа жирэмсэлж, тэр ч бүү хэл амаржиж буй охидын тоо жил ирэх тусам нэмэгдэж байна. Энэ бол тухайн охидод болон хүүхдэд нь маш аюултайгаар нөлөөлөх асуудал юм. Тиймээс эцэг, эхчүүд үр хүүхэдтэйгээ нээлттэй ярилцаж, тэдэнд зөв мэдээ мэдээлэл, сэрэмжлүүлэг өгч байх нь зүйтэй. Энэ бол гэр бүлийн хувьд хаалттай бус харин ч хамгийн нээлттэй байх ёстой сэдэв юм.

Жирэмсэн гэдгээ мэдээд баярлаж хүлээж авдаг гэр бүл, жаргалтай эцэг, эх дээрээ санаа зовних зүйлгүй дуугаа хадаан ирэх үрсийн тоо олон байх болтугай. Залуус минь үйлдлээ цэгнэж, үйлийн үр байдгийг санаж аборт гэх аллагаас хол байж хариуцлагатай байж сурцгаая. Түрхэн зуурын зугаа цэнгэл чинь хүний амь таслах ёсгүй юм шүү.

Н.Чимгээ 

Эх сурвалж дурдахгүйгээр зөвшөөрөлгүй хуулбарлан нийтлэхийг хориглоно.