2019 оны эхний есөн сарын байдлаар улсын хэмжээнд мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөлөх бодистой холбоотой 193 хэрэгт 330 хүн холбогдон шалгагджээ. Үүнээс Улаанбаатар хотод энэ төрлийн 170, хөдөө орон нутагт 23 гэмт хэрэг бүртгэгдсэн. 

Энэ нь 2018 оны мөн үетэй харьцуулахад 32.2 хувиар өссөн үзүүлэлт юм. Харин холбогдогч нарын тоо 21.9 хувиар өсжээ. 2019 онд гэмт хэрэгт холбогдон шалгагдсан хүмүүсийн 282 нь буюу 85.4 хувь нь 19-35 насны залуус байна. Мөн 17 буюу 5.1 хувь нь 15-18 насны хүүхдүүд байгаа ба 17 хүүхдээс 13 нь ерөнхий боловсролын дунд сургуулийн 10-12 дугаар ангийн хүүхдүүд байна.

Энэ оны гуравдугаар улирлын байдлаар нийт 330 хүн гэмт хэрэгт холбогдсоноос 47 нь буюу 14.2 хувь нь давтан хэрэг гэмт хэрэг үйлдсэн хүмүүс байгаа юм.

Сүүлийн үед олон нийтийн сүлжээгээр зарим этгээдүүд, тэр ч бүү хэл олны танил хүмүүс “Монгол Улс хар тамхины хэрэглээг зөвшөөрөх ёстой” гэсэн пост, мэдээлэл оруулж байна. 

Гэвч хуулиар хориглогдсон үйлдлийг өөгшүүлж, цагдаагийн албан хаагчдын хойч ирээдүй болсон хүүхэд залуучуудыгаа хар тамхи, мансууруулах бодисоос хамгаалахын тулд идэвхтэй тэмцэж байгаа ажилд саад учруулж болохгүй юм. 

Мөн өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсын 45 иргэн хилийн чанадад хар тамхины хэргээр ял эдэлж байна. Үүний 44 нь БНХАУ-д байгаа ба тэдний дунд ялын дээд хэмжээ авсан хүн ч бий. 

Тэгэхээр энэ бол ганцхан Монгол улсад хориглогддог зүйл биш гэдгийг хүмүүс ойлгож, ухамсарлах ёстой билээ.

Архидан согтуурсан хүн өөрийн ухаанаа алдаж, аймшигтай гэмт хэргүүдийг үйлдэж байгааг бид байнга харж, сонсож байдаг. Тэгвэл мансуурсан хүн ч гэсэн ялгаагүй ямар ч эрсдэлтэй алхмыг хийж чаддаг. 

Ялангуяа мансууруулах бодисын хараат болсон этгээдүүд мөнгө олохын тулд гэмт хэрэг үйлдэж, бусдын үр хүүхдийг ч уруу татаж амьдралыг нь харлуулдаг.

Түүнчлэн баян айлын хүүхдүүд л хар тамхи хэрэглээд байна гэх ойлголт ташаа болохыг холбогдох албаны хүмүүс нь мэдэгдэж байв. Учир нь энэ төрлийн гэмт хэрэгт холбогдож буй хүмүүсийн нийгмийн гарал үүсэл, амьдралын бололцоо, санхүүгийн байдал нь янз бүр байдаг аж. 

Үүнээс гадна жил ирэх тусам олны танил, нэр алдартай хүмүүсийн хар тамхины хэргээр ял эдлэх тоо нэмэгдэж байна. Үүний сүүлийн жишээ бол дуучин Б .Амархүү өнөөдөр 2 жилийн ял авсан юм. Түүний ялын хэмжээгээ сонсоод итгэхгүй уйлж байгааг хараад хэн ч өрөвдсөнгүй, хэн ч зөвтгөсөнгүй. Шүүгч ч түүнийг олны танил гэдгээр нь хаацайлсангүй. Харин ард нь хоцорч буй гэр бүл нь амьдаараа тарчилж байгаа нь гарцаагүй.

Мөн гадны зарим оронд мансууруулах төрлийн бодисыг хэрэглэхийг зөвшөөрдөг. Харин тэдгээр улс оронд хар тамхи, мансууруулах бодисыг тодорхой хэмжээгээр хэрэглэж, ажиллаж, амьдарч, сурч байгаад ирсэн залуус Монголд түүнийгээ сурталчлах нь бий. Тиймээс эцэг, эхчүүд хар тамхины хор уршгийг үр хүүхдэдээ ойлгуулж, болзошгүй эрсдэлээс сэрэмжилж байх нь чухал юм. 

Гаалийн хяналтын газраас 2019 оны эхний есөн сард Монгол Улсын хилээр хар тамхи, мансууруулах бодис нэвтрүүлэх гэсэн есөн удаагийн тохиолдлыг илрүүлж, 4.5 кг хар тамхийг хураан авч хууль хяналтын байгууллагад шилжүүлсэн. Уг хэрэгт холбогдсон арван иргэний нэг нь гадаадын иргэн байжээ. Хураагдсан хар тамхи, мансууруулах төрлийн бодисын нэр төрөл, хэмжээ жил ирэх тусам нэмэгдсээр байгаа бөгөөд энэ жилд багтаан гаалийн хяналтын бүх боомтыг хар тамхи, мансууруулах бодис таних төхөөрөмжөөр тоноглож дуусгах гэнэ. Үүний ачаар гэмт хэргийн тоо багасна. Гэхдээ нөгөө талаасаа шоронгийн хаалга татах залуусын тоо ч нэмэгдэж мэдэх юм. 

Тиймээс залуус минь, ял эдэлж сайхан залуу насаа барж, ар гэрийнхнийгээ нулимсанд живүүлэхгүйн тулд ухаантай байж, үйлдлээ хянаж сурцгаая.

Ганцхан удаа хэрэглээд үзье гэсэн ахархан бодлоо авч хаяж, гэмт хэрэг үйлдсэн хүн бүр хэзээ нэгэн цагт хуулийн хариуцлага хүлээдэг гэдэг гашуун үнэнтэй эвлэрцгээе.

Хар тамхи хэрэглэсэн хүнийг нэг бол гяндан, үгүй бол ухсан нүх хүлээж байдаг жамтай билээ.

Э.Анударь 

Эх сурвалж дурдахгүйгээр зөвшөөрөлгүй хуулбарлан нийтлэхийг хориглоно.