Харизм гэж юу вэ?

Бусдыг өөртөө татах, өрөөл бусдын хүндлэлийг төрүүлэх, зурвасхан хугацаанд уулзаад өнгөрсөн ч хүчтэй сэтгэгдэл үлдээх чадварыг харизм гэдэг. “Харизм” (Charisma) хэмээх үг нь Грекээр “бурхнаас олгогдсон хүч” гэсэн утгатай аж. Гэвч хамгийн гайхалтай нь “Харизм” номын зохиогч Оливиа Фокс Кабэйн харизм бол заавал төрөлхөөс шаардахгүй, хүн өөрөө хөгжүүлж болдог чадвар хэмээн онцолсон байдаг. Тэгвэл харизмын төрлүүд болон харизмаа хөгжүүлэх зөвлөгөөнүүдийг хүргэе.

1 Төвлөрсөн харизм

Анхаарлаа бүрэн хандуулах, өөртөө итгэлтэй байх

Харизмтай байх хамгийн чухал алхам бол анхаарлаа бүрэн хандуулж сурах юм. Хүмүүс тантай ярилцаж байх үедээ анхаарал тань өчүүхэн төдий сарниж, өөр тийшээ хандахад л өөрийг нь үл тоож байгааг анзаарчихдаг. Тиймээс ярилцагчдаа анхаарлаа бүрэн хандуулахын зэрэгцээ өөртөө итгэлтэй байвал энэ төрлийн харизмыг эзэмших юм.

Төвлөрсөн харизмыг хэзээ ашиглах вэ?

+Хүнтэй нээлттэй байж мэдээлэл солилцоход, мөн яриа хэлэлцээрийн үеэр төвлөрсөн харизм нэн тохиромжтой.

-Эрх мэдэлтэй байх, нэн даруй хариу үйлдэл хийх шаардлагатай үед тохиромжгүй.

2 Алсын хараатай харизм

Итгэл үнэмшил ба өөртөө итгэлтэй байдал

Алсын хараатай харизм нь хүмүүст итгэл төрүүлж, урам зориг өгөх, агуу их өөрчлөлтийг авчрахаар зорьж буй үед тохиромжтой. Та энэ төрлийн харизмыг илэрхийлэхийн тулд өөрийн гэсэн итгэл үнэмшилтэй, түүндээ үнэнч гэдгээ бусдад харуулахын хамт өөртөө итгэлтэй байх хэрэгтэй. Ингэснээр бусдын эргэлзээ тээнэгэлзээг арилгаж, тэдэнд итгэл найдвар өгөх боломжтой аж. Ялангуяа нийгэмд ямар нэг зөрчил, хямрал тохиолдсон үед хүмүүс зоригтой, шийдэмгий, өөртөө итгэлтэй хүмүүсийг дагадаг байна. Тиймээс аливаа хямралын үед энэ харизм нь хамгийн тохиромжтой юм.

Ямар үед хэрэглэх вэ?

+Бусдыг байлдан дагуулах, өөртөө автуулах, хямралын үед бусдад итгэл төрүүлэх

Алсын хараатай харизмтай хүмүүсээр Мартин Лютер Кинг, Стив Жобс, Жанна Арк нарыг нэрлэсэн байдаг.

3 Эелдэг харизм

Халуун дотно сэтгэгдэл ба өөртөө итгэх итгэл

Эелдэг харизм нь бусдыг дэргэдээ тайван, тухтай байлгаж, халуун дотно сэтгэгдэл төрүүлэх замаар илэрнэ. Энэ төрлийн харизмыг гаргахад биеийн хэлэмж, тэр дундаа нүдний харц хамгийн чухал аж. Гэхдээ хүчээр хүн рүү сайхан харах гэж хичээх нь ичгүүртэй бөгөөд нүд хэзээ ч худлаа хэлдэггүй тул та тэр дороо л баригдана. Харин чин сэтгэлээсээ бусад руу эелдэг зөөлөн харахын тулд та тэднийг сахиусан тэнгэрийн далавчтай байна гээд төсөөлөөд үзээрэй. Жишээ нь, илтгэл танилцуулахаар шүүгчдийн өмнө гарахад тэд тань руу хатуу ширүүн, хүйтэн харж буй мэт санагдаж, та сандарч болно. Энэ үедээ та тэднийг сахиусан тэнгэрийн далавчтай байна гэж төсөөлвөл өөрийн эрхгүй харц тань зөөлөрч, инээмсэглэл тодорч, бусдад халуун дотно сэтгэгдэл төрүүлэх боломжтой аж. Хамгийн гол нь бүх зүйл жүжиг биш, чин сэтгэлээсээ, дотроосоо байх ёстой гэдгийг санаарай. Тэгж байж харизм илэрнэ. Эс бөгөөс бусдыг татах нь байтугай худал жүжиглэсэн, дүр эсгэгч болж харагдах аюултай юм.

Ямар үед хэрэглэх вэ?

+Хүмүүсийг ойлгож, тэднийг дэргэдээ тайван тухтай байлгахыг хүссэн үед.

-Хэт эелдэг харизмтай байх нь зарим хүнд зусарч зантай мэт харагдуулах эрсдэлтэй тул давхар хүчирхэг байхыг хэзээ ч мартаж болохгүй.

4 Эрх мэдэлтэй харизм

Нийгмийн байр суурь ба өөртөө итгэх итгэл

Эрх мэдэлтэй харизм нь таны биеийн хэлэмж, гадаад төрх, нэр хүнд, хүмүүсийн хандлага зэргээр илэрнэ. Энэ төрлийн харизм таны нийгмийн байр суурь хэр өндөр байх мөн биеэ авч яваа байдал, гадаад төрх, хүмүүсийн танд хандаж буй хандлага зэргээс шалтгаална.

+Бусад хүмүүс таныг сонсож, таны үгийг дагана.

-Хүмүүсийн үзэл бодлоо илэрхийлэх боломжийг хааж, шүүмжлэлт сэтгэлгээг үгүйсгэдэг.

Ийнхүү дээрх харизмын 4 төрлөөс өөрт тохирсон болон тухайн нөхцөл байдал, зорилгодоо тохирсон харизмыг сонгоорой. Ингэхдээ эрсдэл багатай нөхцөлд шинэ төрлийн харизм туршиж үзэж болох ба харин эрсдэл ихтэй нөхцөлд өөрийн сайтар эзэмшсэн харизмын хэв маягийг ашиглаарай.

Мөн бусдад сэтгэгдэл төрүүлж, өөртөө татах бяцхан ов мэхүүдийг туршаад үзээрэй.

-Бусадтай яриа өдөхдөө ярианы сэдвээ өөр дээрээ биш, нөгөө хүн дээрээ төвлөрүүл. Жишээ нь, “Би энэ нийтлэлийг New York Times дээрээс уншиж байсан” гэж хэлэхийн ород “Та энэ нийтлэлийг New York Times дээрээс уншиж болно” гэж хэлэх хэрэгтэй. Учир нь хүмүүст сайхан мэдрэмж төрүүлэхийг хүсвэл өөрийгөө биш, тэднийг гайхалтай гэдгийг мэдрүүлэх хэрэгтэй байдаг аж. Мөн “Хүнд өөрийнх нь тухай ярьж өг. Чамайг тэд хэдэн цагаар ч хамаагүй сонсоно” гэж Бенжамин Франклин хэлсэн байдаг.

-Үгийн сонголтонд анхаар. Жишээ нь, хөл бөмбөг сонирхдог хүнтэй амжилтын талаар ярихдаа “гоол оруулах”, гольф тоголдог хүмүүстэй “нэг цохилтоор оруулах” гэж ярих гэх мэт. Завиар аялах дуртай хүнтэй бүтэлгүйтлийн талаар ярихдаа онгоцны сүйрэлтэй зүйрлэ. Инженерүүдтэй ярихдаа бүтээн байгуулах гэдэг үгийг ашигла, харин уран бүтээлчидтэй урлах, онгод зэрэг үгсийг оролцуулж ярилц. Ингэснээр та тэдгээр хүмүүст илүү дотно, сайхан сэтгэгдэл үлдээж чадна.

Хэрвээ та эхэнд дурдсан харизмын 4 төрлийг эзэмших арга барилыг илүү дэлгэрэнгүй мэдэхийг хүсвэл "Харизм" номыг уншаарай.