Дэлхийн өнцөг булан бүрт тархаж буй COVID-19 вирусын халдвараас сэргийлэх зорилгоор дэлхийн улс орнууд ард иргэддээ амны хаалт хэрэглэхийг уриалаад байгаа билээ.

Тэгвэл өнөөдөр өглөөний байдлаар тус вирусээс шалтгаалсан 2 дахь нас баралт бүртгэгдсэн Америкын нэгдсэн улсад амны хаалт зүүхгүй байхыг уриалж байна. Тодруулбал, тус улсын Эрүүл мэндний яамны агентлаг Өвчний хяналт, урьдчилан сэргийлэх төв (CDC)-өөс ямар ч төрлийн маск коронавирусаас урьдчилан сэргийлж чадахгүй төдийгүй зарим төрлийн маск эрсдэлийг улам нэмэгдүүлэх аюултай гэсэн юм. Учир нь:

1 Даавуун маск эрсдэлийг улам бүр нэмэгдүүлдэг

Коронавирус чийгтэй орчинд хурдан тархдаг. Гэтэл даавуун маск нь хүний амьсгалд амархан норж, чийгийг өөртөө шингээдэг тул вирусын халдвар авах эрсдэлийг улам бүр нэмэгдүүлдэг гэжээ.

Тухайлбал, Австралийн судалгааны багийн гишүүн, Сиднейн Шинэ Өмнөд Уэльсийн их сургуулийн профессор Раина Макинтайр судалгааныхаа үр дүнд даавуун маск вирусаас сэргийлэхэд үр дүнгүй төдийгүй, бусад амьсгалын замын халдвар авах эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг болохыг батлан хэлсэн байна.

2 Эмнэлгийн маск

Коронавирус агаараар биш дуслаар дамждаг. Тухайлбал, энэ вирусыг амьсгалын замаар биш, вирусын халдвартай хүний ханиаж, найтаах үед үсэрсэн шүлс зэргээс халдварлах боломжтой. Өөрөөр хэлбэл, халдварт дусал тогтож үлдсэн хаалга, бариул зэрэг объектуудад та хүрч, дараа нь тэр гараараа ам хамартаа хүрснээр вирус халдварладаг байна. Тиймээс  л коронавирусын шинэ төрлөөс өөрийгөө хамгаалах хамгийн зөв арга нь гараа тогтмол угааж, ариутгаж байх явдал гэж тайлбарлажээ.

Эмнэлгийн нэг удаагийн маск нь эмч хагалгаа хийх үедээ шүлсээ үсэргэж өвчтөний биед бохир оруулахгүйн тулд зүүдэг маск. Харин гаднаас тоосонцор, нян нэвтрүүлэхгүй байх зориулалттай биш. Энэ төрлийн маск нь харин ч дуслыг нэвтрүүлэх зориулалттай байдаг учраас вирусаас сэргийлэхэд тус болж чадахгүй хэмээн CDC мэдээлжээ.

3 N95 маск

Нүүрний гадаргууд нягт наалдаж, амьсгалах үед агаарын янз бүрийн жижиг микробуудыг нэвтрүүлэлгүй, шүүх зориулалттай маск. Гэсэн ч энэ нь мөн л коронавирусаас хамгаалж чадахгүй гэлээ. Учир нь N95 маск 0,3 микроноос дээш хэмжээтэй бичил биетийг 95 хүртэлх хувиар шүүж чадна. Гэтэл коронавирус нь дунджаар 0,12 хэмжээтэй тул энэ төрлийн маск ч шүүж чадахгүй гэсэн байна. (0,3>0,12)

Тиймээс CDC төвөөс ард иргэддээ “Хэрэв та бүхэн халдвартай хүнтэй шууд харьцах ёстой эмч л биш бол маск хэрэглэх шаардлагагүй. Тиймээс маск ихээр худалдан авч хомсдол үүсгэхгүй байхыг зөвлөж байна.” гэж мэдээлжээ.

Харин Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага болон манай улсын ЭМЯ-наас ард иргэдэд амны хаалт зүүхийг зөвлөж байгаа. Мөн амны хаалт нийтээрээ хэрэглэх болсноос хойш өмнөх оныхтой харьцуулахад амьсгалын замын олон өвчлөл буурсан сайн мэдээг ЭМЯ-наас зарлаад байгаа билээ. Тэгвэл АНУ-ын хувьд ард иргэд нь эмнэлгийн маскыг хайрцаг хайрцагаар нь худалдан авч хомсдол үүсгэж, улмаар эмч нар болон эмнэлгийн байгууллагынханд маск хүрэлцээгүй болох аюул тулгараад байгаа тул ийнхүү ард иргэдээ тайвшруулж, маск зүүхгүй байхыг уриалсан гэх таамаг байна.

Тэгвэл даавуун маск зүүх нь аюултай, ер нь ямар ч төрлийн маск эрсдэлээс сэргийлэхэд тус болохгүй гэсэн CDC-гийн байр суурин дээр манай улсын мэргэжилтнүүд ямар бодолтой байгаа вэ? Бид энэ талаар Шинжлэх ухааны академийн Молекул биологийн хүрээлэн, Эрүүл мэндийн яам, Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвийн холбогдох мэргэжилтнүүдээс лавлах гэтэл тэд бүгд өнөөдөр Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллагаас явуулж буй амны хаалтны талаарх сургалтад хамрагдаж байгаа гэлээ. Тиймээс амны хаалтны зөв хэрэглээний талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг маргааш өгнө гэсэн юм.

Одоогоор зөв буруу нь тодорхойгүй, өөр өөр байр суурь байгаа ч, хамгийн гол нь даавуун маскыг нортол нь хэрэглэхгүй байх, гараа тогтмол угааж ариутгах, гараараа ам хамар, нүдэндээ хүрэхгүй байх нь вирус авах эрсдэлээс сэргийлэх хамгийн шилдэг аргууд гэдэг нь тодорхой байна.

Эх сурвалж: www.forbes.com/sites/tarahaelle/2020/02/29/