Америкт сүүлийн арван жил маш олон ажлын байрыг роботоор төлөөлүүлсэн. Гэвч яг ямар цар хүрээнд хэрэгжиж байна вэ? Зарим мэргэжилтнүүд автоматжих нь ирээдүйд хүмүүсийг ажлын байргүй болгоно хэмээн таамаглаж байгаа бол зарим нь үүнд эргэлзээтэй байдаг байна.
1990 оноос 2007 оны хооронд явагдсан судалгаанд 1000-н ажилчин тутамд нэг робот ноогдуулан ажиллуулахад АНУ-ын хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин 0.2%-аар буурсан ба зарим мужид энэхүү тоон үзүүлэлтийг хол давсан байна. Энэ нь дунджаар үйлдвэрт нэг робот нэмэлтээр ажиллуулах бүрд 3.3 хүний ажлын байрыг төлөөлж байна гэсэн үг юм. Мөн энэхүү хугацаанд ажлын байрын автоматжих нь цалин хөлсийг 0.4%-аар бууруулсан байна.
Робот хүнтэй өрсөлдөхдөө маш сайн бөгөөд үүнд хөдөлмөр эрхлэгчдийн бодит үнэлгээгээ алдагдсанаар цалин хөлсөнд сөргөөр нөлөөлж байна
хэмээн “MIT”-ийн эдийн засагч Дарон Асемоглу дурдсан байна.
Детройтын ажлын байрын автоматжилт
Энэ судалгаанд Франкфуртэд суурилсан дэлхий дахины роботын тоо хэмжээний нарийн статистикийн байгууллага болох АНУ-ын роботын холбооноос(IFR) цуглуулсан 19-н үйлдвэрийн датаг ашигласан бөгөөд судлаачид АНУ-ын хүн ам, хөдөлмөр эрхлэлт, бизнес болон цалин хөлсний тооллогын товчоо болон эдийн засгийн шинжилгээний холбоо, хөдөлмөр эрхлэлтийн статистикийн холбоо зэрэгтэй хамтран энэхүү судалгааг явуулсан байна. Мөн энэхүү судалгаанд АНУ-ын ажлын байрын автоматжилтыг бусад орнуудтай харьцуулсан ба Европ роботын тоо хэмжээгээрээ АНУ-ыг хол давсан үзүүлэлттэй байсан байна. 1993 оноос 2007 оны хооронд Америкт 1000 ажилчин тутамд нэг робот ноогдож байсан бол Европт 1.6 робот ноогдож байсан байна.
“АНУ-ын роботын зах зээл маш сайн хөгжсөн боловч үйлдвэрлэлийн роботын гаралт, хэрэглээ болон инновацын хувьд бусад олон дэвшилтэт зах зээлээс хоцрогдсон байна” хэмээн Асемоглу дурджээ.
Америкт дөрвөн үйлдвэрлэлийн салбар нь роботын хэрэглээний 70%-ийг бүрдүүлдэг ба үүнд: автомашин(Роботын хэрэглээний 38%), цахилгаан бараа(15%), хуванцар болон химийн аж үйлдвэр(10%) болон төмрийн үйлдвэрүүд(7%) багтдаг байна.
Роботын хэрэглээгээр автомашины салбар тэргүүлж байсан ба Мичиган мужид хамгийн их төвлөрсөн байна. Үүнд хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин Детройт, Лансинг болон Сагино хотуудад хамгийн их нөлөөлсөн байна.
Салбар бүр тодорхой бүсэд өөрийн нөлөөг үзүүлж байдаг бөгөөд роботын асуудал хамгийн ил байдаг хот бол Детройт юм. Автомашины салбарт болсон үйл явдал бүр нь Детройт хотод хамгийн их нөлөөлдөг байна.
Тэгш бус байдлын асуудал
Энэхүү судалгаанд орлогын тэгш бус байдал нь роботтой шууд хамааралтай болохыг өгүүлсэн бөгөөд аж үйлдвэрийн салбарт олон сайн хөдөлмөр эрхлэлтийн боломжийг робот орлуулдгийн улмаас үйлдвэрийн ажилчдын цалин хөлс буурахад хүргээд байгаа юм.
“Автоматжилт нь томоохон цар хүрээнд нөлөөгөө үзүүлж байгаа ба үйлдвэрт робот ашиглаж эхлэхэд бага болон дунд ур чадвар бүхий ажилчдад томоохон дарамт учруулдаг. Сүүлийн 30-н жил робот нь орлогын тэгш бус байдалд ихээр нөлөөлөөд байгаа бөгөөд энэ нь бидний судалгааны гол зорилт юм” хэмээн Асемоглу дурджээ.
Мөн Асемоглу “Энэхүү судалгаа нь роботууд ажлын байрыг бүрэн орлуулна гэсэн байр суурь бүхий хүнд тус болохгүй байж магадгүй. Гэвч энэ нь автоматжилт гэдэг бидний зууралдах ёстой томоохон асуудал гэдгийг харуулж байгаа” хэмээсэн байна.
Эх сурвалж: ScienceDaily
