Эх орныхоо эзэн нь болсон Монголчууд, тэр дундаа ид хөдөлмөрийн насны залуучууд нь хэдэн зуугаараа Солонгосыг зорьж, тэдэнтэй зөрөн Хятадууд хэдэн мянгаараа орж ирсээр л байна.

Өнөөдөр манай улсын өмнөд хэсэгт үгээгүй хоосон орж ирээд, хэдхэн жилийн дараа бэл бэнчинтэй болж, адуу малаар тогтохгүй монгол эмэгтэйчүүдийг маань өөрийн болгож, нутагт нь эзэн мэт суусан Хятадууд цөөнгүй. Гэтэл одоо Багануурт станц бариулахаар Хятадуудыг олноор нь оруулж ирэх гэнэ. Үүний өмнөхөн оюутны хотхоныг Багануурт авчрах талаар санал гаргасан билээ. Тэгвэл энэ хоёрын огтлолцол дээр юу болохыг төсөөлөхөд хэнд ч ойлгомжтой биз ээ.

Мөн зөвхөн хүчирхийлэл, дарамтаар ч биш , сайн дураараа баян Хятадыг сонгох Монгол эмэгтэйчүүд байхыг ч үгүйсгэхгүй. Ер нь байгаа гэдэг нь одоо хэнд ч нууц биш болсон. Гэтэл төр засаг нь ийм бодлого хэрэгжүүлж байгаа нь Монгол охидоо гадныханд зүгээр л “тавиад туучихаж” байгаагаас ялгаагүй биш үү.

Харин одоо өнгөт луугийн оронд биш,  өсч төрсөн нутагтаа ч аюулгүй байх баталгаагүй боллоо. Монгол иргэдийг хятадууд хороосон, монгол охидыг хятадууд хүчирхийлсэн, монгол газар шороонд хятадууд эзэн сууж байна гээд олон хэргүүд нийгмийг шуугиулахад, төр засаг минь өмөөрнө дөө гээд ард иргэд чинь мөн ч их хүлээсэн дээ.

Гэтэл одоо ч Хятадуудыг урин дуудсаар байгаа нь монгол охидоо, монгол цусаа, газар шороогоо алийг нь ч харамлаагүйн илрэл биш гэж үү.

Учир нь Хятадаас хөрөнгө оруулалт авахын тулд хэдэн сая ажилчид оруулж ирэх дөхсөн тохиолдол саяхан. Гадны улс орноос хөрөнгө оруулалт авах нь манай улсын эдийн засагт хэчнээн тустай байсан ч, түүний төлөөсийг ард иргэд амиараа төлж, монгол охид биеэрээ төлөх юм бол үүний хэрэг юу байгаа юм бэ?

Үгээгүй хоосон үедээ ч өвөг дээдэс минь газар нутгаа худалдаагүй. Бид ч мөн хоёр идэхгүй, хоосон хонохгүй одоогийнх шигээ яваад байж болох л байх. Үнэхээр ард иргэдээ баян тансаг амьдруулмаар байвал, улс орноо хөгжүүлмээр байвал хөгжлийн бодлогоо Хятадууд руу биш, Монголчууд руугаа чиглүүлж, тэднийхээ чадвар, чадамжийг ашиглах хэрэгтэй байна.

Мөн бөөн бөөнөөрөө харийн орныг зорьж буй Монголчууд маань амьдралын эрхээр ийм сонголт хийсэн ч, “Хүний нутгаас жаргал эрэхээр, өөрийн нутгаа диваажин болго!” гэсэн өвгөдийнхөө үгийг санахад илүүдэхгүй. Бидний өвөг дээдэс хэдхэн зуун мянгуулаа байхдаа эв нэгдлийнхээ хүчээр дэлхийн талыг дайлж чадсан учир одоо бид гурван саяулаа атгасан гар шиг байж чадвал, эх орон минь диваажин болох цаг төд удахгүй ирэх биз ээ.