Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагаас өтгөн хаталтыг хөдөлгөөн дутагдлаас үүсэх соёл иргэншлийн өвчин гэж тодорхойлдог. Хүний биед өтгөн хаталт явагдсанаас бүдүүн,нарийн гэдэсний бохирдол үүсч бусад өвчин үүсэх суурь шаттгаан болдог.

Өтгөн хатахад хоолны дуршил буурч, бүдүүн нарийн гэдэсний хорт хавдар, шулуун гэдэсний үрэвсэл, шамбарам, цүлхэнд өвчин, шулуун гэдэсний урагдалт гэх мэтчлэн олон өвчинд нэрвэгддэг. Үүнээс хамгийн аюултай хүндрэл нь бүдүүн гэдэсний хорт хавдар юм.

Хавдар нь  удаан хугацаанд гэдсэнд өтгөн хатах үеэр хорт бодисуудын нөлөөгөөр үүсдэг. Тэгвэл хүний бие махбодь бохирдол ихтэй үед ямар шинж тэмдэг илэрдэг вэ, таньд  доорх шинж тэмдэг илэрч байвал бие махбодио бохирдлоос цэвэрлэх эмчилгээнд яаралтай хамрагдаарай.

Бохирдлын үед үүсэх шинж тэмдэг

1. Хоол шингэхгүй байх

2. Хоолны дуршил буурах ба ихсэх

3. Хэхрүүлэх, хэл өнгөртөх

4. Гүйлгэх, өтгөн хатах

5. Хий дүүрэх

6. Амны хөндий эвгүй үнэртэй болох (амьсгал)

7. Хэвлийгээр таргалах (биеийн жингийн илүүдэл)

8. Хэт турах

9. Нүүрээр сэвх батга гарах (идээт тууралт гарах)

10. Арьсны харшил, псириоз, экзем, арьсны загатнаа, арьс хуурайшил илрэх

11. Арьсан дээр үү ургацаг гарах

12. Ялимгүй зүйлд уурлах, бухимдах (сэтгэл зүйн тогтворгүй байдал)

13. Нойрны хямрал (нойргүйдэл)

14. Дархлаа сулрах (шалтгаангүй ядрах)

15. Бактери вирүсийн халдварт өртөмхий болох

16. Хоолой байнга өвдөх

17. Ой тогтоолт, сэтгэн бодох чадвар муудах (амархан мартах)

18. Толгой байнга өвдөх

19. Даралт байнга хэлбэлзэх (нүд бүрэлзэх, шилэн хүзүү хөших)

20. Цус өтгөрөх

21. Холестролын түвшин ихсэх

22. Бэлгийн үйл ажиллагаа сулрах (бэлгийн дур хүсэл буурах)

23. Үргүйдэл (үрийн шингэний хэмжээ багасах, амьд эсийн тоо цөөрөх)

24. Хавагнах (өглөө, орой, өдрийн турш хавантай байх)

25. Шээс ойр ойрхон хүрэх (шөнө босч шээс)

26. Мөөгөнцөртөх

27. Эрт цэвэрших (гормоны зохицуулга алдагдах)

28. Ууц нуруугаар өвдөх

29. Хөлийн булчин зангирах

30. Өвдөгний үеэр хатгуулах, янгинах

31. Аливаа зүйлд хорхойсох (архи, тамхи, чихэр кофе г,м)

32. Үс унах хугарах (эрт цайх, халцрах)

33. Хумс хугарах нимгэрэх

34. Нүдний хараа муудах

35. Нүдний өнгө шарлах

36. Хөлийн тавхайн эвэршилт

Эмчилгээ

Бүдүүн гэдэсний өөрийнх нь үндсэн үүрэг нь ус, эрдэс бодис, витаминуудыг өөртөө шимэгдүүлэх байдаг. Ус ямар ид шидтэй вэ гэвэл өөхийг задалж өгдөг. Бүдүүн гэдсийг цэвэрлэснээрээ хүний биед шингэж байгаа усны шингэцийг сайжруулж өгдөг. Ингэснээр турах процесс илүү хурдан явагддаг.

1. Янз бүрийн эмчилгээ хийлгэсний дараа хордлого тайлах зорилгоор

2. Өтгөн хаталтаас үүдэлтэй харшилд өртсөн хүмүүс

3. Бүдүүн гэдэс хэт бохирдсоноос дух, нүүрээрээ тууралттай хүмүүс гоо сайхны зорилгоор

 

Бүдүүн гэдэсний усан эмчилгээний ач холбогдол нь бүдүүн гэдэснээс эмгэг бактери, мөөгөнцөр, шимэгчийг гадагшлуулан цэвэрлэж, гэдэсний хэвийн бичил орчныг сэргээснээр аарцагны цусан хангамж сайжирч ууц, гуяар өвдөх, хөл чилж ядрах, мөн үе мөч өвдөх зэрэг зовиурыг арилгана. Мөн гоо сайхан талаасаа арьсыг өнгөлөг, эрүүл болгоно, бие махбодын эрт өтлөх, эрт үрчлээтэх явцыг удаашруулна. Тухайн агшинд таны бүдүүн гэдсэнд хэдий хэмжээний бохирдол байна төдий хэмжээгээрээ гадагшилдаг.

Өтгөн хаталттай хүн 1-2 долоо хоногийн зайтай 2-3, өтгөн хаталтгүй хүн гурван сард нэг удаа цэвэрлүүлэхэд л өвчин тусахаас урьдчилан сэргийлэх боломжтой. Хүний биеийн жин болон хоол хөдөлгөөний дэглэмээс шалтгаалан 2-5 кг өтгөн хүний биед байдаг.

 

Усан цэвэрлэгээний дараах дэглэм

Бүдүүн гэдэсний цэвэрлэгээний дараа 2-3 хоног хоолны дэглэм сахих ёстой. Өөх тосгүй хөнгөн хоол буюу шөлтэй хоол иднэ. Халуун ногоотой, хайрсан, хуурсан тостой хоол идэж, архи болон спиртийн төрлийн ундаа огт хэрэглэж болохгүй. Ус сайн уух ёстой. Бүдүүн гэдэс цэвэрлэгдсэн байгаа учраас архи дарс, өөх тостой хурц хоол нь бүдүүн гэдсийг цочроох аюултай учраас 2-3 хоногтоо эдгээрийг хэрэглэхгүй байх ёстой.