Барууныханд энэ нь гэнэтийн зүйл байсангүй

“Мягмар гарагт гарсан тус мэдээ нь барууны орнуудад бараг нөлөө үзүүлээгүй гэж хэлж болох ба энэ нь барууны улс орнуудын хэвлэл мэдээллийн өнөөгийн гол сэдэв нь коронавирус болсонтой холбоотой юм” хэмээн Лондоны Кингс Коллеж их сургуулийн Оросын институтийн захирал Сэмюэл Грин  BBC агентлагт өгсөн ярилцлагадаа хэлсэн байна.

Түүний үзэж байгаагаар барууны улс орнууд нь Путин 2024 оноос хойш Оросын засаг төрийн эрхийг барьсаар байх болно гэдгийг мэдэж байсан бөгөөд чухам ерөнхийлөгч үү, төрийн думын тэргүүн үү, Төрийн зөвлөлийн дарга байх уу гэдэг нь хоёрдугаар зэргийн асуудал байсан гэнэ.

Одоо дэлхийн томоохон гүрний удирдагч нар нь коронавирусын тархалт, нефтийн үнэ, түүний эдийн засаг, зах зээлд үзүүлэх нөлөөнд хамаг анхаарлаа хандуулж байгаа үе билээ.

“Миний бодлоор барууны удирдагч нарт, гадаад явдлын яамны сайд нарт Путин ямар ч нөхцөлд, янз бүрийн байдлаар засгийн эрхийг хянасаар байна гэсэн итгэл, хүлээлт байсан” гэж Лондонгийн их сургулийн Славян болон зүүн Европ судлалын тэнхимийн туслах профессор Бен  Нобл үзэж байна.

Элитүүдийг хянах нь

“Кремель нь аливаа нэг тодорхойгүй нөхцөл байдлыг үргэлж элитүүдийг хянах зэвсэг болгосоор ирсэн юм.

Судалгаагаар авторитар удирдагч нар нь ард түмний хүсэл бодлыг сонсохоос илүү элитүүдийг хянаж байхыг илүүд үздэг гэж тогтоосон байдаг. Харин Оросын улс төрийн хүрээнд ийм гэнэтийн үйл явдал болсон нь ямар нэг бүлэглэлүүдийн хоорондох тэмцэл өрнөж байгаагийн шинж байж болох юм. Магадгүй энэ зөрчлийн улмаас Путины ерөнхийлөгчөөр ажиллах шинэ хугацааны тухай яриа тэргүүн зэргийн ач холбогдолтой болсон байх” хэмээн энэ эксперт таамаглаж байгаа гэнэ.

“Оросын үндсэн хуулийг өөрчлөхтэй холбоотой асуудлууд нь элитүүдийг ямар ч нөхцөлд өөртөө үнэнч байлгах гэсэн Путины болон түүний ойрын хүрээллийнхний тэргүүн зэргийн ашиг сонирхлыг бүрэн хангаж чадахгүй байснаас ийм санал шинээр гарч ирсэн” гэж АНУ-ын Тэнгисийн цэргийн их сургуулийн Оросын улс төр, цэргийн стратеги судлалын тэнхимийн тэргүүн Юваль Вебер хэлжээ. Тэрбээр мөн “Путины хэлсэн үг нь тэрээр төрийн дээд  өндөрлөгүүдийг өөртөө үнэнч, тогтвортой, найдвартай байлгахын тулд “гар удирдлагад” шилжсэн болохыг харуулж байна” хэмээн BBC-д өгсөн ярилцлагадаа хэлсэн байна.

Харин Кингс Коллеж их сургуулийн Оросын институтийн захирал Самюэл Грин нь “ Барууны улс орнууд Путин засгийн эрхийг цаашид ч хянасаар байх болно гэдгийг мэдэж байсан ч дахин ерөнхийлөгчийн суудалд суух юм гэж бодож байгаагүй юм. Гэхдээ энд гайхах зүйл үгүй л дээ. Үндсэн хуульд оруулах өөрчлөлтийн бичиг баримтыг харахад ерөнхийлөгчийн эрх мэдлийг батжуулах санаатай байгаа нь илт бөгөөд Путин ерөнхийлөгчөөс өөр суудал сонирхоно гэдэг санаанд багтахгүй байна. Одоо байгаа бүх л мэдээллээс харахад Путин 2024 оны сонгуульд өрсөлдөх нь тодорхой болжээ” хэмээн үзэж байгаа юм. Тэрээр мөн “Сүүлийн 20 жилийн туршлагаас харахад энэ хүн өөрийн эрх мэдлийг өргөжүүлэх боломжийг байнга ашиглаж ирсэн байдаг” гэдгийг нэмж хэлсэн байна.

Харин Нобл-н хувьд Путиныг дахин ерөнхийлөгч болох тухай ярихад эрт байна гэсэн бодолтой байгаа юм. Түүнийхээр бол Путин 2024 оны сонгуульд оролцохгүй байх магадлал бас бий гэнэ. Ийм нөхцөлд ерөнхийлөгч байсан хугацааг тэглэх нь түүнд "маневрлах" бололцоо олгох ба ийм" маневрийн" нэг нь “нигүүлсэнгүй сэтгэл” гаргах явдал байж болно гэжээ.

Мөн мягмар гарагт болсон төрийн думын хуралдаан нь сайтар найруулсан жүжиг шиг юм болж өнгөрсөн гэж тэр хэлээд –“ Гэхдээ зарим жүжигчид тун муу тоглосон бөгөөд жишээ нь спикер Володин нь Терешковагийн гаргасан саналыг сонсоод ядаж л гайхаж байгаа царай гаргаагүй зэрэг нь уг жүжиг тааруухан болсны нэг илрэл” гэж Нобл дүгнэсэн байна.

Харилцаа сайжрах шинжгүй байна

Хэрвээ Путин 2024 онд ерөнхийлөгчийн суудлын төлөө дахин өрсөлдөх бол барууны улс орнууд, корпорацуудад, бүр Орос улстай сайн харилцаатай байхыг хүсдэг, цаашид ямар нэг өөрчлөлт гарна гэж хүлээж байсан хүмүүсийн найдвар талаар өнгөрөх болно гэж Грин үзэж байна.

Ийм нөхцөлд Москватай тохиролцох, эсвэл бүх л харилцаагаа зогсоох хэрэгтэй гэсэн хоёр сонголтоос сонгох хэрэгтэй болох ба өнөөгийн нөхцөлд хоёр дахь хувилбар нь ямар ч утгагүй юм.

Грин мөн хэлэхдээ “Барууны удирдагч нар Оросыг дэлхийн улс төрийн чухал тоглогч гэж үзсээр ирсэн учир энэ хямралт байдлаас гарах найдлага бий гэж хүлээсээр байна. Гэхдээ энэ хямралаас гарахын тулд харилцан буулт хийх хэрэгтэй. Барууныхан Донбасын хямралт нөхцөл байдал, хориг арга хэмжээ, “Северный поток” (Европ руу тавих хийн хоолой) зэрэгт чимээгүй буулт хийж болох юм. Гэхдээ үүнийхээ төлөө ямар нэг хариу авах ёстой бөгөөд ингэхгүй бол энэ нь улс төрийн бодлогын хувьд ямар ч утгагүй зүйл болох билээ. Путин болон түүний тойрон хүрээлэл нь барууны орнуудын удирдагч нартай ийм харилцаатай байхыг хүсэж байгаа эсэхэд хамаг учир байгаа бөгөөд одоогийн байдлаас харахад Москва нь ямар нэг буулт хийх бодолгүй бололтой” гэсэн байна.

Вашингтоны хоёр талт үзэл бодол

 “Трамп нь Оросыг бараг шүүмжилдэггүй, тэр тусмаа одоо коронвирустай холбоотой асуудал, АНУ-ын өмнөд хилийн байдал, Хятадтай харилцах харилцаа зэрэгт гол анхаарлаа хандуулж байгаа үе. Москвагаас ирэх мэдээ нь түүний анхааралд байх ёстой асуудлуудын хамгийн сүүлийн байрыг эзэлж байгаа учир Трамп болон төрийн нарийн бичгийн дарга нарын амнаас энэ асуудалтай холбоотой үг сонсоно гэж найдалтгүй.

Ер нь АНУ-ын ерөнхийлөгч болгон засгийн эрхэнд гарангуут ямарваа нэг том зүйл хийх гэж оролддог боловч тухай бүр Оростой хамтрахаас өөр аргагүй болсоор ирсэн байдаг.Клинтон НАТО-г өргөжүүлэх, Жорж Буш ардчилал экспортлох, Обама цөмийн зэвсэг дэлгэрүүлэхгүй байх гэх мэт. Энэ удаа Трамп нь Америкийн цэргийг Ойрх Дорнодоос гаргах гэж оролдсоор байгаа ба үүнийг эцэслэн шийдэхэд мөн л Оросын дэмжлэг хэрэгтэй. Гэхдээ ерөнхийлөгч болон түүний баг Оростой хэт зөөлөн бодлогоор харилцаж байгаа бол засгийн эрх барих бусад төвшний түшмэд нар харин хамгийн хатуу байр суурьтай байгаа билээ.

Путины ерөнхийлөгч байсан хугацааг тэглэх нь Америкийн истеблишмент, нэн түрүүнд конгресст Орос улстай харилцан тохиролцох боломжгүй гэдэг ойлголтод хүргэх болно. Яагаад гэвэл Путинд хэзээ ч итгэж болохгүй учраас тэр ”хэмээн АНУ-ын Тэнгисийн цэргийн их сургуулийн Оросын улс төр, цэргийн стратеги судлалын тэнхимийн тэргүүн Юваль Вебер анхааруулсан байна.