1. Хувийн зан чанар

Цар тахлын үеэр магадгүй бид анх удаагаа жинхэнээсээ бие дааж, ганцаараа байх боломж үүсэж байгаа байх. Хэдий хэн нэгэнтэй хамт байсан ч гэсэн ихэнх хугацаанд гадаад ертөнцтэй харилцах биш дотоод ертөнцдөө төвлөрч байсан гэхэд буруудахгүй байх. Энэ л боломжийг ашиглаж бид өөрийгөө хэн бэ гэдэгийг бодож тунгаан, өөрсдийнхөө тухай олж мэдэх хэрэгтэй, энэ бүхэн нь цаашлаад удаан хугацааны тусгаарлалтын үед сэтгэцийн байдлаа хэвийн, эрүүл чигээр нь хадгалж үлдэх мөн хайртай, дотны хүмүүстээ анхаарал халамжаа сулруулалгүй байх зэрэгт ч хэрэг болно гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна.

Мэдээж өөрийгөө жинхэнээс нь таньж мэдэх нь хэцүү тийм учраас үүнийг амжилттай болгоход тус болдог нэг арга бол өөрийн тэмдэглэлдээ өгүүлбэр бичиж эхлэх хэрэгтэй гэнэ. Тэгэхдээ “Би бол... төрлийн хүн” гэдэг өгүүлбэрийг долоо хоногийн сүүлээр нэг удаа бичих нь тус болно гэнэ. Жишээ нь “Би бол тайлбар тавьдаг хүмүүст тун дургүй төрлийн хүн” гэх мэтээр чин сэтгэлээсээ бичих ёстой аж.

Энэ байдлаар удаан хугацаанд бичсэний дараа танд өөрийгөө ямар хүн гэдгийг мэдэхэд дөхөм болохоор урт жагсаалт үүссэн байх болно.

2. Өөртөө анхаарал хандуулах

Бид бүгд өөр өөр аргаар тайвширч, амарч, цэнэг авдаг. Зарим нь дотогшоо чиглэсэн сэтгэл хөдлөлтэй бол зарим нь гадагш чиглэсэн байдаг. Зарим нь ярилцах дуртай бол нөгөө нэг нь эсрэгээрээ зурвас бичих нь таатай санагддаг. Нэг нь инээж хөгжих дуртай бол нөгөө нь ганцаараа тайван байх нь илүү таатай санагддаг. Тийм ч учраас та өнгөрсөн 4 сарын турш өөрт чинь хамгийн тухтай байсан арга барилыг эргэцүүлээд нэг бодоод үзээрэй. Цар тахлын үед бидэнд тийм ч олон сонголт байгаагүй учир бид боломжтой зүйлдээ тааруулж хэрэгцээгээ хангаж ирсэн. Өөртөө анхаарал хандуулах нь зөвхөн дасгал хөдөлгөөн хийж, хэрэгтэй амин дэм авч эсвэл унтах биш бөгөөд энэ нь мөн өөрийнхөө зан байдалд нөлөөлөх, тайвшрах эсвэл хөгжих тэр бүү хэл зугаа цэнгэл ч гэсэн багтдаг.

Нийгмийн харилцаанд байх үед бид өөрсдөөсөө илүү бусдад анхаарал хандуулж, бусдын эрх, үүргийн харилцаа дунд өөрийгөө бүтээдэг байсан бол яг одоо танд зөвхөн өөртөө анхаарал хандуулж, өөрийгөө анхаарах цаг үе ирээд байна.

3. Тэвчээр болон өөрийгөө ойлгох

Бид амьд үлдэх үү, үхэх үү гэдгээ шийдэх мөч ирэх үед бидний тэвчээр төсөөлж байснаас минь ч хэд дахин илүү байдаг. Цар тахал дэгдсэн энэ үед та тэвчээрийн хязгаараа мэдэж авч болох юм. Гадуур орчинд үхлийн аюулт тахал дэгдсэн байгаа энэ үед өөрийн хайртай хүмүүс болон өөрийгөө аюулаас хамгаалахын тулд маш олон зүйлийг тэвчих хэрэгтэй болно.

4. Уян хатан болон дасан зохицох чадвар

Маш олон сэтгэл зүйчид хөл хорионы үед сэтгэц хямрал болон сэтгэлээр унах явдал ихсэж үхэл болон амиа хорлох үзэгдэл нэмэгдэнэ гэж таамаглаж байсан ч үр дүнгээс үзэхэд энэ бүхэн санасныг бодоход бага байгаа бололтой. Үүнээс үзэхэд хүн төрөлхтний уян хатан чанар болон дасан зохицох чадвар нь сэтгэл зүйчдийн үздэг шиг тийм ч бага биш бололтой. Бид өдөр тутмын амьдралын хэмнэл өөрчлөгдсөн энэ үед дасан зохицож, уян хатан чанарын ачаар бүхнийг өөрчлөхийг хичээж байгаа. Харин таны хувьд ямар байгаа вэ? Гэнэтийн ажилгүйдэл, дотны хүнтэйгээ уулзаж чадахгүй удах, дуртай зүйлсээ хийж чадахгүй байх, орох дуртай газар чинь хаалттай байгаа зэрэг нь танд хэрхэн нөлөөлж байгааг олж мэд. Тэгээд өдөр тутмын амьдралдаа эдгээрийг өөрчилж, дасан зохицож байгаа эсэхийг эсвэл өөр төрлийн шинэ зүйлсийг олж мэдэх хэрэгтэй.

Эцэст нь цар тахлын улмаас бидэнд найдахаас өөр сонголт үлдээгүй хэсэг үе байсан. Гэсэн ч ихэнх хүмүүс эерэг сэтгэлгээгээр үүнийг давж гарч байна. Зөвхөн найдах гэдэг нь хэцүү хэдий ч бас л нэг сонголт. Хөл хорионы үед бид маш олон сэтгэл хөдлөл, мэдрэмж, туршлагын өөрчлөлттэй гэнэт нүүр тулсан, гэсэн ч эдгээр нь танд эерэгээр нөлөөлж өөрийгөө хайрлах, өөрийгөө таньж мэдэх, өөрийгөө хүлээн зөвшөөрөх боломжийг олгож байгааг ойлгож эерэгээр сэтгэх хэрэгтэй шүү.

Эх сурвалж: Psychologytoday