Л.Оюун-Эрдэнэ төсвийн дөрвөн тэрбум төгрөгөөр гишүүдийн амыг үдэж, Засгийн газраа хамгаалж үлдэв үү?
ERGELT.mn
Засгийн газрын гишүүд УИХ-аар ирэх оны төсвөө батлуулж, том ажлын ард гарлаа. Эдийн засгийн хямралтай, ард түмэн бүсээ чангалж байгаа энэ үед түүхэнд байгаагүй өөдрөг төсөв баталсан. Ингэхдээ бүүр төсвийн хөрөнгөөр хоёр яам, гурван агентлаг байгуулж, 76 тойрогт 4-8 тэрбум хуваарилаад ард түмний хөрөнгийг дураараа зарцуулчих төлөвлөгөө боловсруулсан хэр нь гавьяа байгуулсан аятай додигор сууж байх.
Уг нь ирэх жил төсвийг хэмнэлтийн горимд шилжсэн чамбай төсөв болно гэж олон нийт хүлээж суулаа. Гэтэл Засгийн газрын сайд нар хэт үрэлгэн төсөв боловсруулж, үүгээрээ хар толгойгоо хаацайлж байгаа харагдана. Өөрөөр хэлбэл, одоогийн сайд нарт сайдын зөөлөн суудал нь ихэд таалагдаж үүндээ тогтож үлдэх арга чаргаа хайв бололтой.
Улсын төсөв баталсны дараа МАН халаа сэлгээ хийж, сайд нарын томилгоог хийнэ гэж дотроо ярилцсан гэдэг бор шувуу нисэж байсан.
Угтаа бол сонгуулийн дараа МАН амлалтаа биелүүлж, хэд хэдэн хүнд сайдын суудал өгнө. Ингэхдээ Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газрыг унагааж, шинэ Засгийн газар гаргах уу, бүтцийн хувьд өөрчлөлт оруулж, сул сайд нараа явуулах уу гэдэг тохироог ярилцаж байсан гэдэг. Харин залуу сайд энэ явган яриаг сонсуутаа л арга чарга хайж, эцсийн мөчдөө төсвийн санхүүжилтээр гишүүдийн амыг таглаж болох юм байна гэдэг санааг олсон бололтой.
Ингээд л Засгийн газраа хэдэн сар барьж тогтоох арга хайсандаа 2022 онд гишүүн тус бүрт дөрвөн тэрбум төгрөг өгий хэмээн ханцуйн дотроо наймаалцаж, Засгаа хамгаалж үлдсэн гэх цуу яриа Саарал ордноор гарах болжээ.
Түүнээс өмнө Засгийн газарт сайдын суудалд очих хүсэлтэй МАН-ын гишүүд намын генсек Б.Амарбаясгаланд ихэд найр тавьж, түүний ойр тойронд үзэгдэх болсон гэдэг. УИХ-д суудалтай ч давхар дээлтэй суух хүмүүс ч энэ дунд цөөнгүй байсан бөгөөд Засгийн газрынхаа үйл ажиллагааг ил далдаар шүүмжилж, дээгүүр доогуур гүйлдсэн гэх нь бий.
Ингээд Л.Оюун-Эрдэнэ сайд аргаа барихдаа “Засгийн газар сайд нар огцруулах асуудал огт ярихгүй. Мэргэжлийн сайд нарын ажлыг нь хийлгэе. Одоо улс төржиж суух цаг биш. Хэрвээ улс төр хийх гэж байгаа бол Ерөнхий сайд надтай шууд тул. Ер нь үеийн үед Засгийн газрыг унагах, Засгийн газрын сайд нарыг огцруулах санаархал, оролдлого байсаар л ирсэн. Ийм оролдлого бүр оносон нь тун ховор. МАН яг энэ цаг үед ард түмнийхээ итгэлийг хүлээн төр, засгийн эрхийг бүрэн авч ажиллаж байна. Тиймээс бидэнд хийх зүйл их, алдах эрх байхгүй. Тэр тусмаа улс төржих цаг бүр ч байхгүй. Засаг төр тогтвортой байна гэдэгт та бүхэн итгээрэй” хэмээж байлаа.
Цаг үе амаргүй үед Засгийн газар тогтвортой ажиллаж, бодлого шийдвэрээ үргэлжлүүлэх нь зөв. Гэвч ний нуугүй хэлэхэд Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газрын сайд нар мэргэжлийн байж, салбартаа манлайлал үзүүлж ажиллаж чадаж байна уу гэвэл, үгүй. Угтаа бол улс орны өмнө хоолойд тулсан олон асуудал ар араасаа ундарч, чадварлаг боловсон хүчин төр засаг үгүйлэгдэж байгааг цаг минут тутамд сануулсаар байгаа.
Яг үнэнийг хэлэхэд Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар ахынхаа эхлүүлсэн улс төрийн соёлыг хэрэгжүүлж, хариуцлагатай төрийн тогтолцоог бүрдүүлэхээр зорьсон бол хэдийнээ танхимаараа огцорч, дараагийн Засгийн газраа бүрдүүлэх хангалттай шалтгаан үүссэн байгаа. УИХ дахь намын бүлгийнх нь гишүүд ч чуулганы хуралдаан эхэлсэн цагаас л Засгийн газар үүргээ биелүүлж ажиллаж чадахгүй байна гэдэг шүүмжийг удаа дараа хэлж, сануулж байсан.
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар ч чуулганы нээлтийн үеэр сайд нар хариуцлага тооцох асуудлыг хөндөж, “Эдийн засгийн өсөлт удааширч 2022 онд таван хувьд хүрэх дүн гарсан байна. Өргөн хэрэглээний барааны үнэ өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад нэмэгдсэн. Бид Засгийн газартай хамтарч ажиллаж байгаа. Гэхдээ сайд нараас хариуцлага нэхэж, анхааруулга өгч ажиллана. Салбар хариуцсан сайд нар онцгой нөхцөлд, онцгой чадвар гаргаж ажиллах ёстой. Чадахгүй бол түүнийгээ хэлдэг байх хэрэгтэй. Саяхан шатахуун асуудлаар нэлээд бухимдал үүсгэлээ. Үүнийхээ хариуцлагыг салбар хариуцсан хүмүүс хүлээх хэрэгтэй” гэсэн хатуу сануулга өгч харагдсан. МАН-ын бүлгийн дарга Д.Тогтохсүрэн ч хэвлэл мэдээллийн байгууллагаар дамжуулан "Хурдгүй, цаг үеэ мэдэрч чадахгүй байгаа зарим сайдад хариуцлага тооцно" гэх байр суурийг илэрхийлсэн удаатай.
Өнөөдөр гэхэд манай улс хоёр хөршийн хараат байдалд бүрэн амьдарч, иргэд энэ зовлонг нь биеэрээ амсаж сууна. Ширхэг хадаасаа ч өөрсдөө үйлдвэрлэж чадахгүй төрөөр угжуулж ирснийхээ горыг яс махаараа мэдэрч суугаа. Хойд хөрш тогоо хязгаарлахад улс орон даяараа цахилгааны хомстолд орж, урд хөрш хилээ хаахад өмсөх хувцас, идэх хоолгүй үлдэх дээрээ хүрэхэд төрөөс иргэдээ дэмжих ямар бодлого хэрэгжүүлж байгаа вэ гэх асуулт гарч ирж байгаа юм. Ийм л үед Засгийн газрыг маневртай, шийдвэртэй ажиллаж, улс орныхоо хэтийн зорилгыг хардаг байгаасай хэмээн олон нийт хүсэж буй.
