Эцэг эхээ гомдоовол юу болдог вэ?
Түүх гэдэг өөрөө тэр чигтээ сургамж, ухаарал, амьдралын мөн чанар байдаг билээ. Тиймдээ ч эцэг эхтэйгээ хүндлэлгүй харьцвал, тэднийгээ гомдоовол юу болдгийг харуулсан их эзэн Чингис хааны үеийн түүхээс сонордуулъя.
Чингис хаан өөрийн дүү Хасарыг хаан ширээнд нь санаархаж байна гэсэн, хорт хүмүүний үгэнд үнэмшиж, Хасарын ханцуйг уяж, малгай бүсийг нь аван байцааж байжээ. Энэ үеэр Өэлүн эх ирж, тэрэгнээс буумагцаа Хасарын ханцуйн хүлгийг өөрөө тайлж, малгай бүсийг нь өгөөд, уур хилэнгээ даран ядаж завилан суугаад, хоёр хөхөө гаргаж, хоёр өвдөг дээрээ барин “Үүнийг харж байна уу? Хөхсөн хөх чинь энэ байна. Хавиргаа хадран хазагчид, хүйгээ хүчирхэн таслагчид" хэмээн ихэд уурсан хилэгнэжээ. Харин Чингис хаан эмээн “Эхийг уурласанд айхын ихээр айж, ичихийн ихээр ичив. Бид одоо ингэхээ больё” хэмээн эхийнхээ сэтгэлийг амирлуулдаг. Хэдий тэр үед Чингис хаан хамаг улсын эзэн болоод байсан ч хатан эхийнхээ үгийг дагаж, түүнээс эмээдэг байжээ. Тиймдээ ч тэр дэлхийг байлдан дагуулж, их гүрнийг байгуулан хожим мянганы суут хүнээр тодорсон юм.
Тэгвэл эсрэгээрээ эцэг, эхийнхээ үгийг сонсдоггүй, тэднийг сөрөн, гомдоосон хүмүүст юу тохиолдсон бэ?
Найман аймгийн Таян хааны хүү Хүчүлүг, Чингис хаантай байлдахаар бэлдэж байх үед эцэг нь түүнд "Монголчуудын морийг нь эцээж, ядраасны дараа дайрч оръё" гэсэн санал хүргүүлжээ. Харин Хүчүлүг эцгийгээ “Жирэмсэн эмийн шээх газраас хол яваагүй, жижиг тугалын бэлчих газраас гарч үзээгүй, эм Таян айн шантарч ийм үг хэлүүлжээ” гэх зэргээр доромжлон элчийг хөөж явуулдаг. Үүнд шарлахсан Таян хаан дайнд шууд орохоор шийдэж, үүний уршгаар Чингис хаанд ялагдаж, өөрөө нас барсан. Харин түүний хүү Хүчүлүг Хар Кидан руу дүрвэн зайлж, хэдэн жилийн дараа Зэв жанжин араас нь нэхэн тонилгосон юм. Эцгээ доромжлон зүхсэн түүнд хувь тавилан хатуурхсан нь мэдээж.
Мөн Хэрэйд аймгийн Тоорил хааны хүү Сэнгүм хэдийгээр Хүчүлүг шиг эцгийгээ доромжилж зүхээгүй ч, үгнээс нь зөрсний уршгаар аавынхаа, өөрийнхөө, улс түмнийхээ амьдралыг үгүй хийсэн юм.
Учир нь Чингис хаан Тоорил хаан хоёр аав хүү хоёр мэт эв найртай байж, харилцан бие биедээ тусалсаар олон жилийг ардаа үдсэн. Гэтэл Сэнгүм, Жамухын хорт явуулгад автан, Чингис хааныг сэрдэж, аавыгаа ятгасаар дайн өдөөсөн билээ. Тоорил хаан хүүгээ хэчнээн ятгасан ч дийлж чадаагүй бөгөөд арга буюу Чингис хаантай дайтахаар болжээ. Үүний үр дүнд тэр өөрөө ч, түүний зөрүүд хүү Сэнгүм ч нас нөгчиж, Хэрэйд аймаг тэр чигтээ Чингис хааны мэдэлд орсон түүхтэй.
Эхийгээ уурлахад айхын ихээр айж, ичихийн ихээр ичдэг Чингис хааныг хөх мөнх тэнгэр таалж, харин эцэг эхээ доромжлон зүхсэн, үгнээс нь зөрсөн хүмүүсийг мөнх тэнгэр гэсгээжээ.
Эцэг эх бол үр хүүхдэдээ хэзээ ч муу зүйл хүсдэггүй, үргэлж тэднийхээ төлөө зааж сургаж байдаг. Гэтэл өөрийг нь гэсэн тэдний үгийг үл ойшоон, зөрж, өөрийнхөө зөрүүдэлбээс юу болдгийг энэ мэт олон түүх харуулдаг.
"Ижийгээ хайрлахад маргааш гэж байдаггүй юм" хэмээн бичжээ
Сэтгүүлч, зохиолч Х. ЦэвлээЭэж, аавыгаа амьд сэрүүнд нь амжиж хайрлаж, ачийг нь бага ч болов хариулсан хүний ирээдүйн зам нь гэрэлтэй байдаг ажээ. Харин ээжийгээ гомдоосон хүнийг хэдий эх нь уучлавч, бурхан түүнийг уучилдаггүй байна.