Ромын эзэнт гүрний уран барилгуудаас өдийг хүртэл оршин тогтносоор байгаа барилга цөөнгүй бий. Адриан хааны үед буюу 110-117 онуудад баригдсан Пантеон сүм, Виспасиан хааны үед (МЭ 72-80 он) барьж эхлэсэн 55000 хүний суудалтай Колизей задгай театр зэрэг нь одоо ч Италийн Ром хотод байдаг.

Эдгээр уран барилгуудын зуун дамжин оршиж ирсэн бат бөх чанар нь судлаачдын анхаарлыг ихэд татдаг байна. Тиймээс олон геологич, археологич, инженерүүд Ромын барилгын энэ олон жил оршин тогтносон нууцыг илрүүлэхээр судалгаа хийжээ.

Үүний гол нууц нь барилгын бетон байсан бөгөөд Ромчууд 2000 жилийн өмнөөс үйлдвэрлэж эхэлсэн байна. Тухайн үеийн бетон нь одоогийнхоос ойролцоогоор арав дахин хэврэг байж. Гэвч тэд галт уулын нурам ашигласнаар бетоноо чанга, нягтаршил сайтай болгож, эдэлгээг нь уртасгаж чаджээ.

Орчин үеийн бетон нь шохойн цемент, ус, элс, нарийн ширхэгтэй хайрга зэргээс бүтдэг. Харин Ромын бетоны хувьд  шохойн чулууг шатааж, дараа нь ус нэмж хийн, зуурмаг гарган авдаг байжээ.

Ингээд нэг өдрийн дараа галт уулын үнсийг шохойн чулуутай зуурмагтайгаа нэгтгэн бетон хийдэг байсан байна.  Ромчууд үүнийгээ ХТӨ II зууны эхээр том хэмжээний барилгын төслүүдэд  ашиглаж эхэлжээ.

Ийнхүү Ромчуудын барьсан барилга хоёр мянган жилийн дараа ч сүндэрлэсэн хэвээр  байгаагийн нууц нь энэ ажээ. Орчин үед Германчууд Ромын дээрх туршлагаас санаа авч хурдны замаа галт уулын чулуулаг ашиглан барьсан байна.

Мөн Ромчууд анх удаа барилгадаа нуман хэлбэрийн аркыг ашиглах болжээ. Энэ нь зай талбай, барилгын материал хэмнэх, ажилчдын ачааллыг багасгах, барилга тогтвортой, бат бөх байх зэрэг давуу талыг бий болгосон аж.

Энэхүү нуман аркыг манай улс барилгадаа ашиглабал орон зай, хүн хүч, материал хэмнэхийн дээр, өнгө үзэмж, шинэ шийдлийг бий болгох давуу талуудтай гэнэ. Гэвч үүнийг хийж чадах барилгын компани монголд цөөн байдаг гэдгийг мэргэжилтнүүд онцоллоо.