Бальзак - Ханска авхайд бичсэн захидал
Уншигч та бүхэндээ Францын алдарт зохиолч, Европын урлагт реалист хэв маягийн эхлэлийг тавьсан хүмүүсийн нэг Оноре де Бальзакийн өөрийн ирээдүйн эхнэр Ханска авхайд бичсэн захидлуудаас нэгийг нь хүргэж байна. Өөрийнх нь шүтэн бишрэгч байсан польш гүнгийн ахайтан Ханскаг Бальзак 1830-аад онд хараад л дурласан бөгөөд түүнээс хойш арваад жилийн турш түүнтэй захидлаар харилцсан байна. Эцэст нь 1850 онд тэр хоёр гэрлэсэн ч харамсалтай нь их зохиолч гэрлэлтээсээ тавхан сарын дараа өөд болжээ.
Ханска авхайд,
Женев, 1834 оны 1-р сар
Чамаас болж би яаж мухар сүсэгт автаж буйг чи мэддэг ч болоосой! Ажлаа эхлэхдээ би гартаа, цаас барьдаг зүүн гарын эрхий хуруундаа нэг сахиус зүүчихдэг юм. Чиний оюун бодол чинь надаас бүү салаг гэж тэр шүү дээ. Ингээд л чи надтай хамт, миний дэргэд байна гэсэн үг. Бичих санаа, тохирох үг хайж ядаж байхдаа би энэ эрхэм бөгжнөөсөө л асуудаг болсон. “Серафита”*-г тэр чигт нь энэ маань л өгсөн.
Бурхнаас илгээсэн хайр минь, чамд хэлэх ийм үгсийг бодоход хэрэгтэй ариун цаг хугацаа гэж бий, тэр цагт л би сэтгэл зүрхээ дэлгэж чаддаг юм. Гагцхүү дурлалын гайхалтай амт л энэхүү нэгдэл, энэхүү дотоод сэтгэлийн зохицлыг авчирдаг юм. Хонгор минь, би хайр сэтгэлийнхээ цаашдын хувь зохиолыг ямар зол баяртайгаар хардаг гээч. Тийм ээ, насан туршдаа ганцхан чамайг л би хайрлана. Намайг баярлуулдаг ганц зүйл бол чи. Эмэгтэй хүнд байж болох хамгийн мансууруулам сүрчгийн үнэрийг чиний амьсгалаас л би үнэртдэг. Чамд дурлахад энэ л хангалттай. Чамайг бишрэн шүтдэг ч хэт улайрал гэж үүнд үгүй, дурлалын тэр сайхан амар амгаланг би умартахгүй. Чиний амьсгалж буй агаараас би бас амьсгалж байгаа, чамаас өөр би юуг ч бодохгүй байгаа гэж өөртөө хэлээд үз. Надад байгаа бүх зүйл бол чи.
Чи бол залуу La Dilecta**, би чамайг аль хэдийнэ La Prédilecta*** гэж нэрлэсэн. Хоёр өөр мэдрэмжийг бүү хольж ойлгоорой. Би түүнтэй байхдаа чамд дурласан гэдгээ хүлээнэ. Надад нөлөөлсөн түүний эрхэмсэг чанар, намайг өөрчилсөн тэр бүхэн нь бүгд чамд байгаа.
Газарт буусан тэнгэрийн элч минь, би чамд хайртай, дундад зуунд хэрхэн үнэнчээр хайрлаж дурлалцдаг байсантай адил чамайг хайрладаг. Миний хайр үргэлж агуу, үргэлж ариун байх болно, үүгээрээ би бахархаж байна. Шинэ амьдралын маань зарчим энэ байна. Тулгарч буй бэрхшээлүүдийг давах зориг зүрх хайрлаж буй мэт л байна. Ямар ч эрхэм дээдэст оногдохооргүй хамгийн сайхан цэцэгстэй, хамгийн гоёмсог титэмийг толгойд чинь залахын тулд би өгсөн дээшилмээр байна, нэр алдраа цуурайтуулмаар байна. Ийм тул хэзээ ч бүү ай, хэзээ ч итгэлээ бүү хөсөрдүүл, диваажинд оччихсон байхад доош унана гэж байдаггүй юм. Энхрийлэл дүүрэн мянгантаа үнсье, үнсэлт дүүрэн мянгантаа энхрийлье. Бурхан минь, хичнээн их хайртайгаа чамд бүрэн харуулж хэзээ ч боломгүй гэж үү, миний Эва минь !
Удахгүй уулзая, мянган үнсэлт миний эхний харцнаас л мэдрэгдэх болно.
Оноре де Бальзак, 1834
“Серафита”* - Бальзакийн хамгийн алдартай романуудын нэг. Ханска авхайд зориулж бичсэн гэдэг
La Dilecta**, La Prédilecta*** - Тэр үед Бальзакийн нууц амраг байсан Бернигийн ахайтныг тэрээр "La Dilecta" гэж нэрлэжээ. Харин Ханска авхайг La Prédilecta буюу нууц амрагаасаа илүү нэгэн гэж байгаа нь тэр аж.
